Daisypath Anniversary tickers

รอบรั้ว วิทยาศาสตร์ การเปลี่ยนแปลงของหิน

Sunday, February 3, 2008


หินเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเปลือกโลก นักธรณีวิทยาจำแนกหินออกเป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ คือ หินอัคนี หินตะกอน และหินแปร ซึ่งหินทั้ง 3 ประเภทนี้ จะมีการเปลี่ยนแปลงหมุนเวียนกันต่อเนื่อง หินประเภทหนึ่ง สามารถเปลี่ยนเป็นหินอีกประเภทหนึ่งได้ด้วยความร้อน การผุพังสึกกร่อนและการทับถมเป็นตัวช่วยในการเปลี่ยนลักษณะหิน เราเรียกกระบวนการเปลี่ยนแปลง และการหมุนเวียนของหินประเภทต่างๆนี้ว่า "วัฏจักรของหิน"

1.) หินอัคนี คือหินที่เกิดจากการหลอมเหลวภายในโลก และไหลออกมาตามรอยแยกของเปลือกโลก เมื่อเกิดภูเขาไฟระเบิด ซึ่งต่อมาเย็นตัวลงกลายเป็นก้อนแข็ง เราจึงเรียกว่า "หินอัคนี" ขณะที่หลอมเหลวอยู่ภายใต้เปลือกโลก เรียกว่า "แมกมา" แต่ที่ไหลออกมาตามรอยร้าว เรียกว่า "ลาวา"
หินอัคนีมีความแข็งแกร่งกว่าหินชนิดอื่น เช่น หินแกรนิต หินบะซอลต์ หินพัมมิซ หินออบซิเดียน เป็นต้น

"หินแกรนิต" เนื้อหินเป็นผลึกขนาดใหญ่ มีความแวววาว มีความแข็ง ทนทานมาก จึงนิยมนำมาใช้ในงานก่อสร้างอาคารต่างๆ

"หินบะซอลต์" เนื้อหินมีสีดำคล้ำจนเกือบดำ ไม่มีความแวววาว เนื้อหินแน่นละเอียด แต่มีรูพรุน มีความแข็ง ทนทานต่อการสึกกร่อน จึงนิยมเอามาใช้ในงานก่อสร้าง

"หินพัมมิซ" เนื้อหินมีความแข็งและสาก มีรูพรุน และมีน้ำหนักเบา ทำให้สามารถลอยน้ำได้ นิยมใช้ทำวัสดุขัดถู

"หินออบซิเดียน" เนื้อหินมีลักษณะเหมือนแก้ว มีสีดำ และผิวเรียบเป็นมัน

2.) หินชั้นหรือหินตะกอน คือหินที่เกิดจากการทับถมกันของซากพืชซากสัตว์ และตะกอนต่างๆ หรือเกิดจากการสึกกร่อนผุพังของหินอัคนีหรือหินอื่นๆเป็นเวลานาน หรือเกิดจากตะกอนต่างๆ ถูกกระแสน้ำ กระแสลมพัดพามา เมื่อสะสมหรือถูกแรงอัดนานๆเข้า ก็จะกลายเป็นหิน บางครั้งยังพบร่องรอยของซากพืช และซากสัตว์โบราณฝังอยู่ ซึ่งเรียกว่า "ฟอสซิล" หรือ "ซากดึกดำบรรพ์" หินชนิดนี้จึงมีลักษณะเป็นตะกอน หรือเป็นชั้นๆ เช่น หินทราย หินปูน หินดินดาน หินกรวด เป็นต้น

"หินทราย" มีอยู่ทั่วไป ประกอบด้วยทรายที่สึกกร่อนจากหินแกรนิตเกาะติดกันแน่น โดยมีสารบางอย่าง เป็นตัวยึดให้ทรายติดกัน มีหลายสี เช่นเหลือง น้ำตาล แดง ขาว เทา นิยมใช้ทำหินลับมีด และใช้ในการก่อสร้าง

"หินกรวด" เกิดจากกรวดทรายมาทับถมกัน หินชนิดนี้ นิยมนำมาใช้ในการทำถนน หรือหินประดับ

"หินปูน" เกิดจากเปลือกหอยหรือซากสัตว์เล็กๆทับถมกันแยู่ใต้ทะเลนานๆ มีสีเทาหรือสีดำ บางก้อนจะเห็นเปลือกหอย หรือซากสัตว์ทะเลติดอยู่ หินปูนใช้ทำปูนขาว และผสมทำคอนกรีต

"หินดินดาน" เกิดจากการทับถมของโคลนและดินเหนียวเป็นเวลานานๆ มีลักษณะเป็นชั้นบางๆ เนื้อหินละเอียดมาก กะเทาะหรือหลุดเป็นแผ่นได้ง่าย เหมาะสำหรับใช้ผสมทำปูนซีเมนต์ ใช้ในอุตสาหกรรมดินเผาและเซรามิก

3.) หินแปร คือ หินที่เปลี่ยนแปลงมาจากหินอัคนีหรือหินชั้น เพราะถูกความร้อน ความกดดันภายในโลก และการเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลก ทำให้รูปร่างและเนื้อเดิมของหินเปลี่ยนไป เช่นหินชนวน หินอ่อน หินไนส์

"หินชนวน" เป็นหินแปรสภาพมาจากหินดินดาน เนื้อละเอียด ผิวเรียบ เป็นมัน เรียงกันเป็นแผ่นบางๆ แยกออกจากกันได้ แข็งกว่าหินดินดาน ใช้ทำกระดานชนวน ทำแผ่นอิฐปูทางเดิน

"หินอ่อน" เป็นหินแปรสภาพมาจากหินปูน มีทั้งเนื้อละเอียดและเนื้อหยาบ มีสีขาว หรือสีต่างๆ นิยมใช้ทำหินประดับอาคาร และนำมาแกะสลัก

"หินไนส์" เป็นหินแปรสภาพมาจากหินแกรนิต มีความแข็งทนทานมาก ประกอบด้วยสีขาวขุ่น สีขาวใส และสีดำเป็นมัน เรียงกันเป็นริ้วขนาน นิยมใช้ทำโม่ และครก

"หินควอร์ตไซต์" เป็นหินที่แปรสภาพมาจากหินทราย มีลักษณะเป็นเม็ดๆ นิยมใช้ทำกรวดคอนกรีต ทำหินอัดเม็ด และใช้ทำวัสดุทนไฟ

Posted by ครูพเยาว์ at 11:04 AM