บทอาขยาน บทท่องจำ เรื่องนี้ ครูคิดว่าคนทั่วไป คงจะจำได้ดี ว่าในสมัยก่อน ต้องนั่งท่องก่อนโรงเรียนเลิกเป็นประจำ ไม่ว่าใครค่ะ ถ้าผ่าน ม. 2 มาได้ ก็ต้องผ่านการนั่งท่องไป หิวไปได้ดี และจะจำได้แม่นกว่าเรื่องไหนๆ ถ้ามีใครขึ้นต้นเอาไว้ว่า มัสมั่นแกงแก้วตา ละก็ คนไหนๆก็ต่อได้ทันทีว่า หอมยี่หร่ารสร้อนแรง ชายใดได้กลืน......ไปจนเกือบจะจบล่ะค่ะ

ครูเอาเรื่องนี้มาพูด เพราะเราจะเรียนเรื่องกินดี มีสุข อยากให้ดูอาหารไทยเอาไว้ว่า มีอะไรบ้าง ประโยชน์มากขนาดไหน เพราะอาหารของเรานั้นแพร่หลายไปทั้งยุโรป และอเมริกา เพราะเมื่อเขามาเที่ยวเมืองไทย เขาได้กิน และได้รับรู้ว่า อาหารของไทยนั้น มีประโยชน์ เอาสมุนไพรมาปรุงในอาหาร คนไทยเราเองหลงไปกินอาหารของชาวตะวันตกไป ซึ่งก็ไม่เหมาะกับบ้านเราเลย ของเขานั้น อากาศหนาว เมืองหนาว ต้องมีไขมันมาก เพราะเขาจำเป็นจะต้องมี เพื่อสร้างความอบอุ่นแก่ร่างกาย เอาละเดี๋ยวจะยาวไป

กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน พระราชนิพนธ์ โดย พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

• เห่ชมเครื่องคาว

๏ แกงไก่มัสมั่นเนื้อ................. นพคุณ พี่เอย
หอมยี่หร่ารสฉุน...................... เฉียบร้อน
ชายใดบริโภคภุญช์................. พิศวาส หวังนา
แรงอยากยอหัตถ์ข้อน............. อกให้หวนแสวง ๚

๏ มัสมั่นแกงแก้วตา................ หอมยี่หร่ารสร้อนแรง
ชายใดได้กลืนแกง.................. แรงอยากให้ใฝ่ฝันหา
๏ ยำใหญ่ใส่สารพัด................ วางจานจัดหลายเหลือตรา
รสดีด้วยน้ำปลา...................... ญี่ปุ่นล้ำย้ำยวนใจ
๏ ตับเหล็กลวกหล่อนต้ม........ เจือน้ำส้มโรยพริกไทย
โอชาจะหาไหน...................... ไม่มีเทียบเปรียบมือนาง
๏ หมูแนมแหลมเลิศรส........... พร้อมพริกสดใบทองหลาง
พิศห่อเห็นรางชาง.................. ห่างห่อหวนป่วนใจโหย
๏ ก้อยกุ้งปรุงประทิ่น............... วางถึงลิ้นดิ้นแดโดย
รสทิพย์หยิบมาโปรย................ ฤๅจะเปรียบเทียบทันขวัญ
๏ เทโพพื้นเนื้อท้อง................. เป็นมันย่องล่องลอยมัน
น่าซดรสครามครัน................... ของสวรรค์เสวยรมย์
๏ ความรักยักเปลี่ยนท่า............ ทำน้ำยาอย่างแกงขม
กลอ่อมกล่อมเกลี้ยงกลม.......... ชมไม่วายคล้ายคล้ายเห็น
๏ ข้าวหุงปรุงอย่างเทศ............. รสพิเศษใส่ลูกเอ็น
ใครหุงปรุงไม่เป็น...................... เช่นเชิงมิตรประดิษฐ์ทำ
๏ เหลือรู้หมูป่าต้ม..................... แกงคั่วส้มใส่ระกำ
รอยแจ้งแห่งความขำ................ ช้ำทรวงเศร้าเจ้าตรากตรอม
๏ ช้าช้าพล่าเนื้อสด.................. ฟุ้งปรากฏรสหื่นหอม
คิดความยามถนอม................... สนิทเนื้อเจือเสาวคนธ์
๏ ล่าเตียงคิดเตียงน้อง.............. นอนเตียงทองทำเมืองบน
ลดหลั่นชั้นชอบกล.................... ยลอยากนิทรคิดแนบนอน
๏ เห็นหรุ่มรุมทรวงเศร้า............. รุ่มรุ่มเร้าคือไฟฟอน
เจ็บไกลในอาวรณ์..................... ร้อนรุมรุ่มกลุ้มกลางทรวง
๏ รังนกนึ่งน่าซด....................... โอชารสกว่าทั้งปวง
นกพรากจากรังรวง..................... เหมือนเรียมร้างห่างห้องหวน
๏ ไตปลาเสแสร้งว่า................... ดุจวาจากระบิดกระบวน
ใบโศกบอกโศกครวญ................. ให้พี่เคร่าเจ้าดวงใจ
๏ ผักโฉมชื่อเพราะพร้อง............ เป็นโฉมน้องฤๅโฉมไหน
ผักหวานซ่านทรวงใน................. ใคร่ครวญรักผักหวานนาง ๚

จากหนังสือ : ประชุมกาพย์เห่เรือ กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร