ลูกๆคะ พืชมีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายนอก เช่นแสง เสียง สัมผัส เพื่อปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม และไม่ให้สูญพันธุ์ไปค่ะ

เพราะสภาพแวดล้อมรอบตัวเรามีการเปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลาค่ะ จะเห็นได้ว่าเดี๋ยวนี้โลกเราร้อนขึ้น มีผู้ทำนายแล้วว่า น้ำแข็งตามขั้วโลก หรือที่มีอยู่ในเขตหนาวตามยอดภูเขาจะละลาย เพิ่มปริมาณน้ำในมหาสมุทร การเปลี่ยนแปลงต่างๆในโลกก็จะตามมาค่ะ ซึ่งแน่นอนว่าจะกระทบกับการเป็นอยู่ทั้งของพืช คน และสัตว์ไปทั่วโลก ตอนนี้จะพูดถึงเรื่องการปรับตัวของพืชให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมก่อนค่ะ อย่างเช่น พืชเคลื่อนที่เข้าหาแสงจริงหรือไม่ ลูกๆก็อาจทดลองได้เอง ด้วยการเอาต้นไม้ที่ปลูกในกระถางมาวางไว้ตรงระเบียงบ้าน หรือตามชายคาบ้านที่แดดส่องถึงตอนเช้าๆ จะเห็นเลยค่ะเมื่อวางไว้สักระยะหนึ่ง ลำต้นที่วางอยู่ด้านนอกจะโค้งตัวไปหาแสง หรือยืดตัวไปรับแสง อีกด้านของกระถางจะไม่โตเต็มที่ด้วย เพราะได้รับแสงน้อยกว่า คราวนี้ถ้าลูกๆอยากทดลองเอาต้นไม้อีกฝั่งหนึ่งที่ไม่ได้รับแสงเต็มที่หันไปหาแสงบ้าง ลูกๆคิดว่าจะเกิดอะไรขึ้นคะ ต้นไม้ที่ปลูกทดลองอยู่บนระเบียงบ้านคุณครูเดี๋ยวนี้ ชาวบ้านบอกว่าเป็นต้นใบละบาท (ไม่ใช่ชื่อจริงๆค่ะ คุณครูก็ไม่เคยได้ยินชื่อนี้มาก่อน) เอามารับประทานได้ เอาหลายๆกิ่งมาปลูกเอาไว้ในกระถางเดียวกัน มันเห็นผลค่ะ ว่าการโค้งตัว ยืดตัวไปหาแสงนั้น มองด้วยตาก็รู้ว่า มันทำได้ค่ะ นี่ก็แสดงว่าพืชมันปรับตัวได้นะคะ

ที่เห็นชัดๆอีกอย่างหนึ่งค่ะ การตอบสนองต่อการสัมผัสหรือแรงกระเทือน โดยจะหุบใบทันทีเพื่อป้องกันการถูกรบกวนหรือถูกทำอันตราย อย่างเช่นต้นไมยราบจะหุบใบเมื่อมาสิ่งใดมาสัมผัส และจะกางใบเป็นปกติเมื่อไม่ถูกรบกวน

ปฏิกริยาเช่นนี้เป็นการป้องกันแมลงมากินใบ เพราะถ้ามีแมลงมาเกาะที่ใบ ต้นไมยราบจะหุบใบทันที เป็นการไล่ให้แมลงบินหนีไปค่ะ

นอกจากนี้ ยังมีผู้ทำการทดลองเพื่อให้พืชที่ปลูกเจริญเติบโตได้ดี โดยการเปิดเพลงให้ต้นไม้ฟัง ผลปรากฏว่าต้นไม้ที่ได้ฟังเพลง เจริญเติบโตกว่าต้นไม้ที่ไม่ได้ฟังเพลง แสดงว่าต้นไม้มีการตอบสนองต่อเสียงด้วยค่ะ

ลูกๆคะ เดี๋ยวนี้ที่อิสานมีการปลูกยางพารากันมากขึ้น ในแต่ละปียางพาราจะผลัดใบ ช่วงที่กำลังผลัดใบ ใบร่วง จะเป็นภาพที่สวยงามมาก ทั้งสวนใบยางพาราจะมีสีแตกต่างกัน ตั้งแต่ใบเขียว ใบสีส้ม ใบสีแดง ในภาคใต้ซึ่งปลูกยางพารามาก จะเห็นว่าทั้งสองข้างถนน มีสีสรร หลังจากที่ใบเปลี่ยนสีแล้ว ใบก็จะร่วง สาเหตุที่ต้องร่วงเพราะต้องปรับให้เข้ากับสภาพแวดล้อม โดยเฉพาะฤดูหนาว จากสาเหตุที่ผิวของใบไม้มีรูอากาศมากมาย เพื่อระบายความชื้น ถ้าอากาศแห้งเพียงใด ความชื้นก็ยิ่งระเหยได้เร็วยิ่งขึ้นเพียงนั้น ในยามอากาศหนาว ความชื้นภายในใบไม้จะระเหยไปในปริมาณมาก รากของต้นไม้จะดูดรับเอาน้ำหรือความชื้นขึ้นไปไม่พอต่อการเลี้ยงบำรุงต้น เมื่อความชื้นในต้นลดลงต้นไม้จะตายเร็ว เพื่อความอยู่รอด ต้นไม้จึงปรับตัวโดยใช้วิธีทำให้ใบร่วงนั่นเองค่ะ ไม่ใช่นึกสนุกจะร่วงเองนะคะ ทุกอย่างมีสาเหตุที่มาที่ไปค่ะ แล้วมันก็จะโยงไปในหลักคำสอนของพระพุทธเจ้าอีกนะคะว่า ทุกอย่างเกิดมาแต่เหตุ เพราะเหตุเป็นอย่างนี้ ผลของมันก็จะได้อย่างนี้ค่ะ